۱۳۹۱/۰۱/۰۲

Dünya Su Günü və Urmiye Gölü

Yer üzündəki suyun %97’si Duzludur. Geriyə qalan və büyük bir bölümü Quzey və Güney Qutuplarında buzullar içində donmus olan %3’lük Qaynaqları Üçün insanlar və hər türlü Canlı rəqabət etmə durumundadırlar. İnsan yaşamı üçün Su ekosistemləri (Göllər, dərələr vs) geçmişden günümüzə vazgeçilməz olmuştur. Bütün uygarlıqlar, (Misir, Sümer vs.) gənəlliklə büyük Göllər və güənilir bir su Qaynağının yaxınında Qurulmaq zorunda Qalmıs, bu son dərəcə verimli sistemlerin sunduğu diğer Xizmət və ürünlərdən də beləliklə yararlanabilmişlərdir. Son 10 İldə su üzərindəki küresəl su tələbi 6–7 Qat artmıştır; bu Oran dünya nüfusu artış oranının iki Qatından daha çoxdur. Hələ, yoxsullar ve gelişməktə olan Ölkələr başta olmaq üzere dünya nüfusunun yarısını oluşturan 2,6 milyar insan yetərsiz və keyfiyyətsiz su nədəniylə sağlıqsız Qoşullarda yaşamaqtadır. Hər səkkiz Qəqiqədə bir Uşaq yetərli və Arı(təmiz) içiləbilir su olmadığı Üçün ölməktədir. Dünyanın birçox bölgəsində yaşanmaqta olana Çöl alanlardan kəndlərə Köç, çox sayıda insanın güvenli içmə suyundan, çevresəl olaraq güvenli yaşam Qoşullarından yoxsun alanlarda yaşamalarına nədən olmaqdadır. 
1993 ilində Birləşmiş Uluslar Gənəl Qurulu, 22 Mart tarixini "Dünya Su Günü" olaraq elan etdi.
İlk dəfə 1992'de Birleşmiş Uluslar Çevrə Konferansı'nda önəörilən "Dünya Su Günü", gərək BM üyələrinin, gərəkəe Başqa dünya Ölkələrinin büyüyən Arı su sorununa diqqət çəkmək, içiləbilir su Qaynaqlarının Qorunması və çoxaltılması Qonusunda somut addımlar atılmasının sağlanmasında təşviq olması amacıyla bir gün adamaq anlamında oluşturuldu.
hər il BM 22 Yelin(March) Günün Dünya Su Günü olaraq adlandırıb və hər il üçün Uyğun bir slogan seçməkdədir. 2012 ci il Su və Yemək: Dünya Susuzdur və biz Ac Sloganila adlandırlmışdır.
iran adlı ölkə Coğrafı olaraq Yarı Quru olaraq dünyada adlandırılıbdır, iradna hər il 250 mm yağış yağmaqdadır, ancaq Dünya Doğa və Çevrə Örgütlərinə Görə iranin sorunu Yağışın az yağması yox bəlkə yanlış su yönəticisində görülür. 
iranda Dövlətdə olan yanlış su yönətimi Urmiye Gölü quruması başda olamq üzərə ölkə bir şox Göl,Çay və Axar Suyun quruamsına nədən olmuşdur. 
birləşmiş Millətlər Çevrə Bölümü(UNEP) yaxın zamanda Güney Azərbaycanin Urmiye Gölüsü haqqında bir bilimsəl Rapor sunmuşdur. bu bilimsəl Çalışmada Urmiye Gölünün 100 ildən bugünə qədərki durumu peykdən alınan Görüntülərlə incələnərək göstərilmişdir. UNEP'in Sunduğu Rapor kəsinliklə Urmiye Gölünün quruduğunundan sonra 76 milyon insaniini yaşmını təhlükəyə salacaığı xatırladaraq iran dövlətının bu qonuda heç bir iş görmədığını vurğulamışdır.
UNEPdən yayınlanan bilimsəl Raporda kəsinliklə Urmiye Gölünün Quruamsını iqlim dəyişikliği, Yağışn az Yağması vs yox bəlkə iran dövlətin yanlış su yönətimi və sayısızca tikilən səddlər vurğulanmışdır, əyər Urmiye Gölü iqlim dəyişikliğindən qurumuşdur nədən Türkiyənin Van Gölü və ermənistanda olan Göl qurumayıbdır?
UNEP'ni sunduğu bilimsəl çalışamda Urmiye gölünün 15 il içində 2300 kl gerilənməsi diqqətə alınıbdır, ötə yandan Urmiye və Təbrizdə olan Çevrə və Doğa Göstəriləridə söz qonusu olmuşdur, eləcə iran dövlətı necə belə bir çevrəsəl Göstərini Basqıla qarşılayaraq və yüzlərcə Türk insanini tutsaq etməsi bilə Raporun sonudna ələ alınmışdır.
Yazıbnın bir Bölüməünə Qaynaq: Prof.Dr. Meryem Beklioglu Orta Dogu Teknik Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, Limnoloji Laboratuvarı, 06531, Ankara

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر