۱۳۹۱/۰۴/۰۵

Urmiye Gölünün Qurumaq Sorunu Araz Çayından Su Getirmekle Çözülmez


iran dövlətının Su Yönətimində nsorumlu Başxanı iranin Tuğralı(Rəsmi) medyasila verdiği Söyləşdə iran dövlətinin Urmiye Gölünü Qoruamq üçün iki plan yürütəcəyini xəbər vermişdir. radiofarda.com sitəsinin farsca bölümü Tehran yaşayan bir Çevre Uzmaniyila apardığın danışığın latin Türkcəsini aşağıdan oxuya bilərsiz:
bu iş imkansizdir və Yürüyəməz, əyər iran dövlətı Araz çayından Urmiye Gölünə su transfe edərsə kəsinlki Yazılmamış ekolojik yasalara Görə bir Başqa ekosistem darbə görərək Qurumaq zorudna olur. biz daha öncələ bu plani iranin öz içində yürütdük və sonucları bugün ortadadır, bir bölgəyə su gətirmək üçün bir başqa bölgəni qurutduq...
Araz Çayınan Su Həcmi bəllidir ancaq iran dövlətı bu çaydan daha çox Su transfe edərsə bu Araz çayının Su deviri bir birinə dəyərək Urmiye Gölündə olduğu kimin yanlız sorunu bir başqa yerə daşımış oluruq.
iran dövlətı Gərək Urmiye Gölünün durumunu bilimsəl çalışmalar və araştırmalarla araştırıb sorunun nədənini bulub sonra soruna çözüm önərə, ancaq bu durum indiki söyləmlərlə yürümür. bizim gərək yanlışlıqlarımızı qəbul etmə gücümüz ola və Ulusumuzua Urmiye Gölünün nədən bugünə qaldığını söyləyək, o zaman Sorunun çözməsini Umaq olur.
mənə Görə iran dövlətı sorunu nədən yaranmasini bilmədən sorunun özünü silmək istəyir ancaq bu yaxın sürəcə bəlkə yanıt verə uzun vadədə yeni və daha böyük sorunların qaynağı oalcaqdır.
Araz çayı bir Ortaq çaydır və iranin bəlli ölçüdə su transfer edə bilir, ötə yandan Araz suyunun böyük bölümü Ərdəbil şəhərinin Muğan bölgəsində olan əkinçilik alanlarına yönəlir. Zab haqqında da eynən geçərlidir, Zab çayı iranin Quzey Batıaında olan Gölməçələrın tək Yaşam alanıdır. əyər bu gölməçələrə Zabdan gəlnə su kəsilirsə bölgdə Fırtınalar əsəcəkdır.
Sizcə Urmiye Gölünün Quruamq nədəni nədir? Indiyə qədər bu haqqda bir bilimsəl çalışma varmi? 
Təməl sorun əkinçilik alanlarının bu illər içərisində iki qat artması və bu alanları suvarmaq üçün tikilən sayısızca səddləddır. əkinçilik alanları neçə il bundan öncə 320 tənəfkən (hektar) indi isə 680.000 tənəf olmuşdur. Bu əkinçilik alanların artması Urmiye Gölünə tökülən suların azalmasına nədən olub və minlərcə Yasa dışı Su Qoyusu Bölgədə tikilə, bu işin sonucunda Urmiye Gölü böyük darbə gördü və indiki durumu ortadadır.
Sayın Məsud məhəmmədi iran dövlətının bəzi sorumuları bölgədə əkinçilik alanların azaltmasını planlayıb və bəzi baqşa sorumlular isə Bulud Toxumlamasını önərirlər, sizcə bu işlərdə sorunu çözə bilərik?
Baxın Əkinçilik alanlarının azalması yaxşıdır ancaq bu qıssa, orta vəadəlı bir yöntəm dəyildir bəlkə uzun vadəli bur çözüm ola bilir, ötə yandan əyər bir əkinçi əkməyəcəksə bəs necə öz ekonomik durumunu sayğlayacaqdır? Dövlət bu işi qolaycasına çözəməz. 
Bulud toxumlamaq haqqında bu iş bilimsəl olaraq sonucu bəlli olduğu üçün keçərsizdir. Əyər Buludları toxumlamaqla Quraqlığın önünü kəsmək olsaydı dünayda bu qədər Quraq bölgə olamzdı. Öncələ dəfəlrəc əbu iş iranda oldu ancaq sonuc alamadıq və dahaca çevərə  darbə vurduq.   
Latin Türkcə çevirən: Umud Urmulu
Farsca qayanq: http://tinyurl.com/c3vfa52

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر